E-recepta – jej potencjał i przyszłość
Długo zapowiadany i modyfikowany projekt e-zwolnień, mimo wielu przeciwników, okazał się dużym sukcesem. Obecnie trwają prace nad kolejnymi etapami informatyzacji służby zdrowia, ale niewiele osób wie, że e-recepta jest dostępna od 1 stycznia 2019 r. Przez kolejny rok będzie testowana i modyfikowana w celu naprawy ewentualnych błędów, a obowiązek wystawiania elektronicznych recept planowany jest od stycznia 2020r.
Dziś już wiemy, że ponad 99% aptek i punktów aptecznych jest gotowych na przyjęcie pacjenta z e-receptą. Szkolenia farmaceutów przebiegły szybko i cieszyły się dużym zainteresowaniem. Wszystkie podmioty otrzymały specjalne naklejki, informujące o przyłączeniu się do projektu e-recepta, które można zauważyć na witrynach.
Obecnie w ponad 100 placówkach medycznych z 73 miast w Polsce lekarze wystawiają pacjentom elektroniczne recepty. Liczba ta stale rośnie, gdyż sukcesywnie dołączane są kolejne podmioty wyposażane w dostęp do Systemu P1 (e-zdrowie). Najwięcej e-recept zostało wystawionych w województwie mazowieckim, bo aż 2/3 dokumentów. Pierwszy miesiąc działania projektu wskazał, że wystawiono ok. 190 tys. recept elektronicznych.
Jak działa e-recepta?
Jakie korzyści umożliwia e-recepta?
E-recepta to dokument w formie elektronicznej stosowany zamiast tradycyjnej formy papierowej. E-recepta wydawana jest pacjentowi w trakcie wizyty lekarskiej w formie wydruku informacyjnego z kodem kreskowym lub wysyłana jest drogą elektroniczną – poczta email, SMS, aplikacja mobilna Visimed oraz rejestrowana na Internetowym Koncie Pacjenta (IKP) na portalu pacjent.gov.pl
Największą zaletą e-recepty zarówno dla pacjentów jak i farmaceutów jest jej czytelność, która minimalizuje ryzyko popełnienia błędu przy zakupie czy dawkowaniu. Unikniemy problemów z błędnymi danymi, brakiem pieczątki i niewyraźnym pismem. Założenia projektu to również zmniejszenie kolejek do lekarzy (spowodowane tylko potrzebą uzyskania recepty) oraz szybsza możliwość otrzymania recepty na leki w przypadku osób przewlekle chorych. Już dziś w niektórych placówkach medycznych, a z każdym miesiącem będzie ich coraz więcej, można otrzymać e-receptę bez konieczności wizyty u lekarza. Wykupienie leków w kogoś imieniu również jest możliwe po okazaniu farmaceucie danych dostępowych przekazanych przez lekarza i PESEL osoby na którą jest wystawiona recepta.
Realizacja e-recept w przypadku wypisania kilku leków będzie również łatwiejsza i da możliwość kupienia leków po najkorzystniejszych cenach. Dotychczas recepta papierowa wymuszała zakup wszystkich leków w jednej aptece, a teraz można wykupić każdy w innym miejscu. Fakt ten wynika z tego, iż każdy lek wydawany na receptę musi być wypisany na oddzielnej recepcie tworząc w systemie tzw. paczkę recept. E-recepty wystawiane są w placówkach obsługiwanych przez system OSOZ i BLOZ (Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia oraz Ogólnopolska Baza Leków i Środków Ochrony Zdrowia – serwisy pacjenta) umożliwiając pacjentom dostęp do: uzyskania wiedzy o działaniu leków, przeciwwskazaniach, interakcjach z innymi lekami, sposobie zażywania, interakcjach z pożywieniem oraz dawkowaniu. Funkcje jakie umożliwia pacjentowi Internetowe Konto Pacjenta zapewnia mu wyższy poziom zachowania środków ostrożności np. w przypadku zgubienia ulotki albo zaleceń lekarskich dot. dawkowania. Monitorowanie e-recept pozwala również na szybsze poinformowanie i ochronę zdrowia pacjenta, na przykład w przypadku wycofania serii leku z rynku.
Posiadanie konta IKP nie jest konieczne do realizacji e-recepty, jednak oferuje szereg udogodnień dla pacjenta mimo żmudnego procesu rejestracji.
Czy e-recepta ma minusy?
Zaproponowane zmiany w informatyzacji publicznego sektora zdrowotnego dotyczące e-recepty w dużej mierze dostarczają pacjentom, lekarzom i farmaceutom szereg korzyści i rozwiązań. Niestety zapowiadane zmiany również mają kilka minusów.
Pierwszą ważną kwestią są trudności w korzystaniu z urządzeń cyfrowych przez pacjentów i lekarzy, na przykład w przypadku niektórych osób w podeszłym wieku. Oswojenie z systemem jak i jego wytłumaczenie będzie wiązało się z utrudnieniami, które mogą pochłonąć dużą ilość czasu przy wizycie lekarskiej. Pomocni w tym momencie mogą się okazać asystenci medyczni, tłumaczący zasady nowej formuły recept. Kolejnym mankamentem przy realizacji e-recepty są ograniczenia w przypadku czasowego lub całkowitego braku dostępu do Internetu. Naczelna Izba Lekarska pozwala w takich przypadkach na wystawienie recepty w formie papierowej. W praktyce jednak może spowodować to spore zamieszanie.
Elektroniczne recepty mogą również oznaczać dodatkowy kanał kontroli lekarzy, którzy nie powinni wystawiać więcej recept niż wykazanych konsultacji lekarskich i uzyskanych z tego tytułu przychodów.
Celem obecnie wprowadzanych reform w zakresie systemów teleinformatycznych ma być stworzenie elektronicznego systemu opieki zdrowotnej w Europie. W przyszłości zmiany te mają dawać możliwość wystawiania e-recept pacjentom w innych państwach europejskich.
Poziom ochrony zdrowia stał się dzisiaj jednym z ważniejszych tematów. Jesteśmy ciekawi jak obecne przekształcenie systemu zdrowia publicznego w inteligentną informatycznie maszynę wpłynie na bezpieczeństwo, stabilizację, profilaktykę zdrowia oraz powszechność opieki zdrowotnej.
